Việc phân loại game thành các thể loại game phổ biến hiện nay có thể không phải dễ dàng, bởi dù nhiều tựa game có thể được nhận diện nhanh chóng, nhiều game khác lại pha trộn các thể loại lại với nhau nhằm tạo ra một gameplay hấp dẫn. Để phân loại game, người ta thường không bận tâm đến bối cảnh hoặc nội dung cốt truyện của trò chơi mà chỉ nhìn vào cách chơi. Ví dụ: “game kinh dị” chỉ ra rằng nội dung của game có yếu tố kinh dị, chứ không nói lên được gì về cách chơi – nó có thể là game bắn súng, có thể là nhập vai, hành động phiêu lưu hay bất kỳ thể loại nào khác.
Trong khi đó, game FPS (bắn súng góc nhìn thứ nhất) vẫn là game bắn súng góc nhìn thứ nhất bất kể nó diễn ra trong bối cảnh khoa học viễn tưởng, fantasy, có ma quái hay robot, diễn ra trong một cuộc phiêu lưu hay cả một cuộc chiến tranh dài. Người ta chỉ cần thấy nó có camera bắt chước góc nhìn của nhân vật chính (góc nhìn thứ nhất) và lối chơi tập trung vào việc sử dụng vũ khí tầm xa, vậy là nó đã trở thành một game FPS.
Sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn về các thể loại game phổ biến hiện nay và một vài cái tên đáng chú ý nhất trong số đó.
Game hành động
Một trò chơi được phân loại game hành động (action) khi nó tập trung vào các thử thách đòi hỏi sự phối hợp tay mắt và kỹ năng điều khiển để vượt qua. Nó có rất nhiều thể loại con, và đây là lý do mà bạn thường nghe những cụm từ như “hành động phiêu lưu” “hành động bắn súng” “hành động bí mật” hay tương tự như vậy. Ngay cả thể loại platform bay nhảy kiểu Mario cũng là một phần của game hành động bởi nó đòi hỏi thao tác của game thủ.
Ngoài platform, game đối kháng và bắn súng là những những thể loại con nổi tiếng nhất, bởi chúng đều có lịch sử rất lâu đời. Bạn có thể dễ dàng tìm được game thuộc các thể loại này như Call of Duty, Mario, Dead or Alive,…Trong khi đó, game hành động bí mật nay đang biến mất dần và các thương hiệu nổi tiếng như Thief, Assassin’s Creed, Splinter Cell hoặc đã biến mất, hoặc thay đổi cho phù hợp thị hiếu hiện nay.
Game phiêu lưu
Là một trong các thể loại game phổ biến hiện nay, các tựa game phiêu lưu thường nặng về giải đố và không đòi hỏi nhiều về kỹ năng hay phản xạ. Chúng thường yêu cầu người chơi giải các câu đố khác nhau bằng cách tương tác với nhân vật hoặc môi trường. Bởi chúng không đòi hỏi kỹ năng mà chỉ cần suy nghĩ nên thể loại phiêu lưu có thể rất thu hút những người không thường chơi game.
Trong quá khứ, những game phiêu lưu phổ biến có thể kể đến Myst, Syberia, The Longest Journey,… tuy nhiên thể loại phiêu lưu thuần túy đã thoái trào. Thay vào đó, rất nhiều game phiêu lưu đã kết hợp các yếu tố của game hành động để tạo ra những trải nghiệm thú vị hơn cho game thủ. Chúng vừa có cả giải đố vừa có cả chiến đấu, chẳng hạn dòng game Tomb Raider, The Legend of Zelda, Uncharted,…
Game nhập vai
Nói đến các thể loại game phổ biến hiện nay thì phải nhắc tới RPG. Những tựa game nhập vai (RPG) đầu tiên lấy cảm hứng từ các tựa game cờ bàn (board game) đã tồn tại từ rất lâu trước khi game máy tính ra đời. Ngày nay chúng được phân chia làm nhiều thể loại như action RPG với gameplay chặt chém, MMORPG cho hàng ngàn game thủ, roguelike vừa có chỉ số vừa đòi hỏi kỹ năng,…
Hầu hết các trò chơi thuộc thể loại này đưa người chơi vào vai một nhân vật phát triển về sức mạnh và kinh nghiệm trong suốt trò chơi. Bằng cách vượt qua những thử thách khó khăn và đánh bại kẻ địch, game thủ sẽ nhận được điểm kinh nghiệm thể hiện sự tiến bộ của nhân vật trong một lớp nhân vật đã chọn và học các kỹ năng mới để đối đầu với những kẻ địch mạnh hơn.
Các yếu tố lối chơi gắn liền với RPG, chẳng hạn như chỉ số, trang bị, điểm kinh nghiệm,… nay đều đã xuất hiện rộng rãi sang các thể loại khác, ngay cả trong game hành động hay phiêu lưu. Lối chơi của nó cũng đã có sự thay đổi lớn, khi ngày xưa chúng thường đánh theo lượt còn bây giờ là thời gian thực. Các thương hiệu game nhập vai nổi tiếng là Final Fantasy, dòng game Tales, dòng Mana,…
Game mô phỏng
Đây là một thể loại game cực kỳ đa dạng và rộng lớn, nhưng nói chung khi một game cố gắng tái hiện chân thực một điều gì đó ngoài đời, chúng ta có thể phân loại game là mô phỏng. Ví dụ The Sims là game mô phỏng cuộc sống (life simulation), Cities Skylines là game mô phỏng xây thành phố, NASCAR là game mô phỏng đua xe,…
Đây có lẽ là thể loại ít thay đổi nhất từ khi ra đời, và cũng là thể loại khá khó tiếp cận bởi lối chơi đòi hỏi nhiều thời gian để làm quen và thiếu vắng sự khác lạ với đời thực. Đó là chưa kể sự phức tạp trong một số trò chơi, chẳng hạn các game mô phỏng lái xe hay máy bay thường cực kỳ rối rắm và đòi hỏi các bộ đồ nghề điều khiển riêng nếu muốn có trải nghiệm tốt nhất.
Game chiến thuật
Chiến thuật là một trong các thể loại game phổ biến hiện nay, có lối chơi đòi hỏi tư duy và lập kế hoạch cẩn thận, khéo léo để đạt được chiến thắng. Chúng cũng thường xuyên đòi hỏi kỹ năng điều khiển của game thủ dù là vĩ mô (macro) hay vi mô (micro), sự hiểu biết về ưu nhược điểm của từng loại đơn vị quân và nhiều thứ khác nữa. Vì vậy thể loại này đòi hỏi rất nhiều thời gian để làm quen.
Cũng như các thể loại game khác, khi phân loại game chiến thuật chúng ta sẽ bắt gặp rất nhiều thể loại con. Từ các game 4X nhức não như Civilization, Master of Orion đến đơn giản như thể loại game tự động chiến đấu (auto battler) như Đấu Trường Chân Lý, Auto Chess, Dota Underlords,… đều là game chiến thuật. Các game thủ trụ (tower defense) cũng là game chiến thuật bởi bạn cần phải tìm ra cách tốt nhất để sử dụng các công trình phòng thủ của mình.
Tuy nhiên hai thể loại thân quen nhất là thời gian thực (RTS) và theo lượt (TBS). Những Heroes 3, Warcraft 3, Red Alert, Company of Heroes,… là những trò chơi mà bất kỳ game thủ gạo cội nào cũng biết dù có thể họ chưa từng chơi thể loại này.
Và những thể loại đáng chú ý khác
Thể thao là game mô phỏng các môn thể thao (you don’t say?). Bạn có thể chơi một mình trong những tựa game quản lý bóng đá hoặc chơi multiplayer với các game thủ khác trên khắp thế giới. Nó có thể “giẫm chân” lên game mô phỏng chẳng hạn Gran Turismo, tranh chấp với game hành động như Fight Night, WWE 2K22,…
Game casual và hyper casual cũng cần được nhắc đến khi nói về các thể loại game phổ biến hiện nay. Chỉ cần nghe tên, game thủ sẽ có thể hình dung ra các tựa game này: chúng không đòi hỏi gì về kỹ năng và có thể được chơi chỉ bằng một nút bấm. Game sưu tập thẻ bài (Collectible Card Game) là thể loại mô phỏng việc sưu tập các thẻ bài ngoài đời thực, chẳng hạn Yu-Gi-Oh, Magic The Gathering, Hearthstone, Artifact,…
Với những thông tin trong bài, hi vọng bạn đã biết rõ hơn về cách phân loại game và các thể loại game phổ biến hiện nay. Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết kế tiếp.
